Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey Kimdir? (1258-1324)


Osman Bey ile ilgili özet malumat verir misiniz? Kaç hanımı, kaç çocuğu vardı ve saatinde sahip olunan olan devasa âlimler kimlerdi? Osmanlı toprakları onun saatinde ne kadar büyüdü?
Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve ismini devletine ve soyuna vermiş tespit edilen ilk Osmanlı Sultânıdır. 

Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’înüddin de denmiştir.
Osman Gâzî, yaşantısının bitimine kadar emîr başka bir deyişle bey olarak anılmıştır; vefatından ardından Hân ve Sultân denmiştir.
Çünkü yaşantısının sonlarına doğru uc beyi meydana gelmiştir.
osman_gaziOsman Bey, 1258 tarihinde Söğüd’de ya da Osmancık’da dünyaya geldi.
Babası Ertuğrul Gâzî ve validesi Halîme Hâtun’dur.
24 yaşındayken babasının adına geçti. 

Osman Gâzî, evvel Kastamonu’daki Çobanoğullarına, ardından da Kütahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi.
Onlar da Selçuklu Sultânına bağlıydılar.
İlk evliliği, 1280 seviyesinde, Sultân Orhan’ın validesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Beyin kızı olan Mâl Hâtûn iledir.
1289 senesine doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabî’a Bâlâ Hâtûn ile izdivaç edince, nüfuzu ve kudreti arttı. 

Bu hanımından da Şehzade Alâ’addin dünyaya geldi.
1281 seneninde babasının adına aşiret beyi olan Osman Bey, bir görüşe göre, Selçuklu Sultânı II.
Gıyâseddin Mes’ûd’un 1284’de Söğüd ve çevresinin kendine tahsis edildiğine değin olan fermanı ve yanısıra armağan ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhane ile uc beyi meydana gelmiştir.
1288 ya da 1291 tarihinde Karacahisâr’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendisi yerine hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklâlini kazanması demektir.

Osman Gâzi’nin Bizans hudut şehirlerini birer birer fethetmesi üstüne telâşa düşen Bizanslılar onu ortadan kaldırmak için bir düğün vesilesiyle bir dominant hazırlarlar.
Baskına baskınla yanıt veren Osman Bey, 1299 seneninde Yarhisâr ve Bilecik’i fethetti ve beylik merkezini Bilecik’e nakletti ve fitneye neden olan Yarhisâr Tekfurunun kızı Nilüfer’i (Holofura’yı) erkek çocuğu Orhan ile evlendirdi. 

Bu tarih, henüz evvel izah eden sebeplerle Osmanlı Devleti’nin tesis senesi kabul edildi.
27 Ocak 1300’de Selçuklu Sultânı III. A-lâ’addin Keykubad’ın saltanat alâmeti olan tabi, alem ve tuğu Osman Beye bir fermanile göndermesi ile bundan sonra Osman Bey müstakil bir uc beyi olmuştu.

1301 seneninde Bursa’ya yakın bir yerde Yenişehir’i kurdu ve saltanat merkezini buraya nakletti.
Bu arada tüm bu fetihlerde kendine takviye edenleri de unutmadı ve kardeşi Gündüz Bey’e Eskişehir’i; erkek çocuğu Orhan Bey’e Sultânönü’nü; Hasan Alp’a Yarhisâr’ı; Şeyh Edebalı’ya Bilecik’i ve Turgut Alp’e İnegöl’ü verdi ve Edebalı’nın torunu Alâ’addin’i yanısıra götürdü.
1308 seneninde İlhanlı Hükümdarı Ahmed Gazan doğrulusunda Selçuklu Devletine nihai verilince Osmanlı Devleti tamamiyle müstakil duruma geldi.

1313’de Harmankaya Hâkimi Köse Mihal Bey’in Müslüman olmasıyla Mekece, Akhisar ve Gölpazarı Osmanlının eline geçti.
1320 seneninden ardından etrafta çok görünmeyen Osman Bey, 1324 seneninde beyliği erkek çocuğu Orhan Bey’e devretti.
1324 senesi Şubat ayında Bursa’nın fethini görmeden 67 yaşında vefat eden Osman Bey, vasiyeti üstüne, geçici olarak gömülü yer aldığı Söğüd’den alınarak 2.5 sene ardından 1326 seneninde Bursa’daki Gümüş Künbed’e defn olunmuştur.
Babasından 4800 km2 olarak aldığı toprakları 16.000 km2’ye çıkaran Osman Bey’in Orhan ve Alâ’addin dışındaki çocukları şunlardır: Fatma Hâtûn, Savcı Bey, Melik Bey, Hamîd Bey, Pazarlı Bey ve Çoban Bey.

Bugünkü mülkî taksimata göre, Osman Bey saatinde Osmanoğullarının ülkesi, Bilecik, Eskişehir merkez, Sakarya’ya bağlı Geyve, Akyazı ve Hendek, Kütahya-Domaniç ve Bursa ilinin Mudanya, Yenişehir ve İnegöl kazalarını kapsıyordu.
Osman Bey zamanındaki devasa âlimler ve şeyhlerden bazılarını da hatırlatmakta fayda vardır: Âlimlerden en önemlileri Mevlânâ Şeyh Edebalı, Dursun Fakîh ve Hattâb bin Ebî Kasım Karahisârî’dir.

Yorumlar